तीन वर्षदेखि कोल्डस्टोर अलपत्र

Posted on: 30 Dec, 2019

पर्वत । कृषकले उत्पादन गरेको बीउ भण्डारको लागि निर्माण थालिएको कोल्डस्टोर तीन वर्षदेखि अलपत्र परेको छ । मोदी गाउँपालिका २ देउपुर पातिचौर निर्माण हुन लागेकोे कोल्डस्टोर (चिस्यानकेन्द्र) बेवारिसे बनेको हो ।

तत्तकालीन प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड  हुँदा रु ५० लाखको विनियोजन भएर निर्माणकार्य थालिएको कोल्डस्टोर अहिले अलपत्र परेको छ । कृषि उपज बाह्रै महिना संकलन गरी बजार पठाउने उद्देश्यसाथ निर्माण थालिएको कोल्डस्टोर अहिले वेवारिसे जस्तै बनेको हो । कृषकले उत्पादन गरेको आलु, सुन्तला, तरकारी, खाद्यान्न लगायत स्टोर गर्ने योजना अनुरूप तत्कालीन प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालका पालामा ०७३÷७४ मा बजेट विनियोजन भएको थियो ।

कोल्डस्टोर निर्माणको लागि समितिले व्यक्तिको जग्गामा लगानी गरेका कारण पनि लगानी डुबेको हो । स्थानीय खेमबहादुर हमालको नीजि जग्गामा कोल्डस्टोर निर्माण कार्य थालिएको भएपनि अहिले उनले जग्गाको मुल्य मागेका छन् । पहिलेको सहमति भन्दा बढि उनले जग्गाको मुल्य मागेको र निर्माणको लागि आवश्यक रकम अभावका कारण पनि कोल्डस्टोर अलपत्र परेको हो ।

निर्माण समितिका अध्यक्ष गंगा तिमिल्सिनाका अनुसार सुरुको वर्ष ५० लाख विनियोजन भए पनि २४ लाख बजेट आयो । ‘बजेट विनियोजन भएपछि काम थाल्यौं,’ तर लागत अनुसारको बजेट नआएका कारण भवन अलपत्र प¥यो उनले भनिन् । बजेट अभावकै कारण कृषकको कृषि भण्डार गृह अलपत्र परेको उनको दाबी छ ।

दुईतले चिस्यानकेन्द्र निर्माणको काम एक वर्षमा सक्ने लक्ष्य थियो । तर, लक्ष्यअनुसार काम गर्न बजेट अभाव भएपछि निर्माणकै क्रममा एक ढलान गरिएपछि अलपत्र छ । अहिले जग्गाधनिले आफ्नो घाँस पराल र दाउरा राख्नको लागि भरपुर प्रयोग गरेका छन् भने राज्यको लगानी बालुवामा पानी सरह बनेको छ । निर्माण अवस्थामा नै भवनको काम रोकिएपछि अहिले भवन जग्गाधनीको लागि करेसाका थाँक्राको रुपमा प्रयोगमा आएको छ । भवनको रडहरुमा तरकारीका झालले भरिएका छन् भने ढलान र प्लास्टरसमेत काम नलाग्ने भएको छ ।

पर्वत जिल्लाभरी मै एउटा पनि कोल्डस्टोर छैन । निर्माण हुन लागेको कोल्डस्टोर पनि वेवारिसे बनेको छ । राज्यको लगानी बालुवामा पानी सरह बनेको छ । देउपुरमा गाउँपालिकाकै सबैभन्दा बढि अन्न र सुन्तला उत्पादन हुने गर्छ तर उत्पादन भएको बस्तु राख्ने कोल्डस्टोरको अवस्था भने वेवारिसे  भएको भन्दै स्थानीय कृषक चिन्तित बनेका छन् ।

कोल्डस्टोर भएको भए सुन्तला भण्डार गरेर उचित र राम्रो मुल्यमा विक्रि गर्न सकिन्थ्यो तर नभएकै कारण सुन्तला कौडीको भाउमा बेच्नुपर्ने बाध्यता छ स्थानीय अगुवा सुन्तला कृषक दाताराम चापागाइले भने । कोल्डस्टोर भएको भए चैतमा सुन्तलाको राम्रो मुल्य  पाउने थियो ।

कृषि ज्ञान केन्द्र पर्वतका प्रमुख बासुदेव रेग्मीले कोल्डस्टोर निर्माण गर्दा अपनाउनुपर्ने न्यूनतम मापदण्डनै पूरा नगरी निर्माण कार्य शुरु गरिएका कारण भवन सम्पन्न हुनमा समस्या देखिएको बताए । उनले भवनको क्षेत्रफल क्षमताभन्दा कम भएको बताए ।

५ आना जग्गामा २४ फिट चौडाइ र ५२ फिट लम्बाइको भवनले जिल्लाभर उत्पादन हुने अन्न तथा फलफूल स्टोर गर्न असम्भव हुने भन्दै उनले  भवन नै मापदण्ड अनुसारको नभएको दाबी गरे । जिल्लामा कोल्डस्टोरको  अभावका कारण यहाँका कृषले उत्पादन भएको बीउ, सुन्तला, मकै, धान लगायतका अन्नबाली कोल्डस्टोरमा राख्नको लागि पोखरा लाने गरेका छन् ।

बेवारिसे अवस्थामा रहेको कोल्डस्टोरमा लगानी गर्न गाउँपालिका पनि अनिश्चुक देखिएको छ । वडा कार्यालयले पनि व्यक्तिगत जग्गामा सरकारी बजेट परेकाले लगानी गर्न डराएको छ । गाउँपालिकाले बरु नयाँ बनाउने सोच बनाएको छ । चिस्यान केन्द्रको निरन्तरताका लागि स्थानीयले वडा, गाउँपालिका, प्रदेश र केन्द्रसम्म गुहारेका छन्  । तर, अहिलेसम्म बजेट निकासा हुने कतैबाट आशलाग्दो खबर नपाइएको वडाध्यक्ष विकास तिमिल्सिनाले बताए ।  ‘हामीले वडाबाट गाउँपालिका, प्रदेश हुँदै केन्द्रसम्म बजेट माग गरेका थियौं,’ उनले भने, ‘प्रदेसबाट बजेट छुट्टिएको भन्ने छ । त्यसैलाई निरन्तरता दिने या अर्को बनाउने टुङ्गो छैन ।’

गाउँपालिका अध्यक्ष प्रेम शर्मा पौडेलले चिस्यानकेन्द्र अन्तै बनाउने तयारी भइरहेको बताए । व्यक्तिको जग्गामा सरकारी रकम कसरी हाल्नु ? कि त उस्ले जग्गाको स्वामित्व हामीलाई सुम्पिनु पर्यो होइन भने त्यसमा लगानी नगरी नयाँ बनाउने सोच बनाएका छौ उनले भने ।

यस बिषयमा तपाइको प्रतिक्रिया...!