मनोज पराजुली । चैत्र ६ काठामाडौं । वैदेशिक रोजगारीमा जाने श्रमिकले अनिवार्य रुपमा लिनुपर्ने अभिमुखीकरण तालिमको समयावधि अन्तत: २ दिन नै हुने भएको छ । श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले अभिमुखीकरण तालिम संचालन कार्यविधि, २०७६ को पहिलो संसोधन गर्दै तालिम अवधि २ दिन नै कायम गरेको हो ।
श्रम मन्त्रालयद्वारा गत साउन ८ गते स्वीकृत भई लागू भएको कार्यविधिमा तालिम अवधि २ दिनबाट बढाएर ३ दिन (दैनिक ६ घन्टाको दरले १८ घन्टा) को हुने बनाइएको थियो तर त्यसलाई श्रम मन्त्रालयले संसोधन पहिलो गर्दै पुन २ दिन नै कायम गरेको हो ।
अभिमुखीकरण तालिम संचालन गर्ने संस्था दर्ता तथा नवीकरण सम्बन्धी कार्यविधि, २०७१ र निर्णय पूर्वको अभिमुखीकरण तालिम संचालन सम्बन्धि कार्यविधि, २०७२ लाई खारेज गरि २०७६ मा जारी गरिएको कार्यविधिमा त्रुटी नै त्रुटी भेटिएको बारे साझा सबालले समाचार प्रकाशन गरेको थियो । सो पश्च्यात मन्त्रालयले त्रुटी सच्याउंदै तालिम अवधि पनि पुन: पहिलेकै लागू हुने गरि कार्यविधि संसोधन गरेको छ ।
किन पछि हट्यो श्रम मन्त्रलाय ?
तत्कालीन श्रममन्त्री गोकर्ण विष्ट र श्रम सचिव महेश दहाल हुँदा विदेश जाने श्रमिकलाई आवश्यक सम्पूर्ण जानकारी दिन २ दिनको समय कमि हुने भन्दै तालिम अवधि ३ दिन पुर्याउने गरी कार्यविधि ल्याइएको थियो । अभिमुखीकरण तालिम अवधि बढाउने अवस्था किन आयो ? र अहिले पुन: कार्यविधि नै संसोधन गरि घटाउनुपर्ने अवस्था आयो त ? यस विषयमा श्रम मन्त्रालयका सचिव विनोद केशी बोल्न नै चाहँदैनन् भने प्रवक्ता सुमन घिमिरे आफुंलाई जानकारी नै नभएको बताउंदै आएका छन् ।
सचिव केशी भन्छन् 'विदेशमा त जम्मा एक दिनको तालिम अवधि हुन्छ, त्यो स्किल तालिम होइन किन चाहियो ३ दिन ?' किन पुरानो कार्यविधि रोकिएको हो भन्ने विषयमा उनी बोल्न चाहेनन् । यो वोर्डले गर्ने काम हो भन्दै उनले गैरजिम्मेवार पूर्ण जवाफ दिएका छन् । तर विदेशिक रोजगार वोर्डका कार्यकारी निर्देशक राजन श्रेष्ठ कार्यविधि पास गराउने काम मन्त्रालयको भएको भन्दै तालिम अवधि थप गर्ने कुरामा सहमति नपाइएको बताए । हालको २ दिनको तालिमको प्रभावकारिता नै कायम गराउन वोर्डले नसकेको भन्दै ३ दिनको अवधि नहुने जवाफ मन्त्रालयले दिएको गुनासो गरे । वोर्डले अभिमुखीकारण तालिमको लागि आवश्यक नयाँ पाठ्यम तयार गरि लागू गराउन लागेको पनि उनले बताए ।
सचिवले फाइल रोकेको आरोप
तर श्रममन्त्री विष्टको वहिर्गमन पछि आएका नयाँ श्रममन्त्री रामेश्वर राय यादव र श्रम सचिव बिनोद केशीले मिलेर पुरानो कार्यविधि लत्याउँदै समयाविधि घटाएका आरोप सरोकारवालाले लगाएका छन् ।
वैदेशिक रोजगार अभिमुखीकरण तालिम दिने संस्था दर्ता गर्न योग्यता तोक्नुका साथै तालिमको पाठ्यक्रम तर्जुमा र स्वीकृत गर्ने कार्य वोर्डले अधिकार क्षेत्र भित्र पर्दछ। श्रम मन्त्रालय, वोर्ड, वैदेशिक रोजगार विभाग, अभिमुखीकरण तालिम प्रदायक संस्थाको प्रतिनिधि रहेको पाठ्यक्रम निर्माण समिति रहनेछ, उक्त समितिले बनाएको पाठ्यक्रम वोर्डले स्वीकृत गरि कार्यन्वयनमा जाने व्यवस्था छ । पाठ्यक्रम वोर्डले भएपनि कार्यविधी मन्त्रालयले नै बनाउने हो तर बनाउने क्रममा सरोकारवाला संग छलफल नगरिएको गुनासो गरेका छन् ।
तालिम अवधिसंगै तालिम प्रदायक संस्थाले लिन पाउने हालको सेवा शुल्क ७ सय बाट बढाउनुपर्ने भएपनि सो रकम बढाउन श्रम सचिव नमानेपछि पुरानै कार्यविधिमा फर्किएको हुनसक्ने वैदेशिक रोजगार अभिमुखीकरण व्यवसायी महासंघका अध्यक्ष राजाराम गौतमले बताए ।
यस बिषयमा तपाइको प्रतिक्रिया...!